Wat is koffie?
Deze vraag valt niet goed te beantwoorden zonder het over de koffieplant (coffea) te hebben. Dat is een houtige plant die in zo’n 70 landen voorkomt. Er bestaan ruim 100 verschillende soorten koffieplanten. Daarvan worden slechts 2 soorten voor de koffiehandel gebruikt: de coffea arabica en de coffea canephora (ook wel robusta genoemd).
Arabica koffie
​
Arabica-koffie komt van oorsprong uit Ethiopië en werd van daaruit naar de Arabische landen verspreid. De plant is een grote struik en kan zo’n 5 meter hoog worden. De zaden in de bessen zijn rijp na 6 tot 8 maanden.
De plant groeit het beste op hoogtes boven de 800 meter, omdat de plant erg vatbaar is voor ziekteverwekkers die minder voorkomen op grotere hoogte. Bovendien geldt: hoe hoger de koffie groeit, hoe beter de kwaliteit, hoe minder cafeïne de plant dient aan te maken om zich te beschermen tegen ziektes.
Arabica-koffie heeft vooral een milde smaak.
Robusta koffie
​
Robusta-koffie komt van oorsprong uit Afrika, het middelgebergte rondom de evenaar. Groeit de plant op natuurlijke wijze, dan wordt het een kleine boom. Maar voor de koffieteelt snoeit men de plant flink, waardoor de plant een struik blijft. De zaden in de bessen zijn rijp na 9 tot 11 maanden.
De plant bevat zo’n 50-70 procent meer cafeïne dan arabica-koffie. De plant is daardoor beter bestand tegen plantenziekten en groeit gemakkelijker in het laagland. Daarom zijn er voor de teelt minder bestrijdingsmiddelingen nodig. Bovendien levert deze plant een grotere oogst dan de arabica-plant. Vanwege deze redenen is de productie van robusta goedkoper dan arabica.
Robusta-koffie heeft een krachtige en meer bittere smaak.
​
​
Waar komt koffie vandaan?
​
Koffieplanten groeien het beste tussen de keerkringen rond de evenaar. Ze groeien goed op vruchtbare grond in de tropen, waar een warm klimaat heerst en er voldoende regen valt.
Koffie wordt het meeste verbouwd in Azië en Zuid-Amerika. Zo komt er veel koffie uit Brazilië, Colombia en Peru. In Azië zijn het vooral Vietnam, Indonesië en India die koffie produceren. Verder leveren Ethiopië en Mexico ook een hoop koffie. Een leuk feitje: de omgeving waarin koffie wordt verbouwd, heeft invloed op de smaak. Een mooi moment dus om eens dieper op de smaak van koffie in te gaan.
​
​
De smaak van koffie...
​
Koffie kan ontzettend veel verschillende smaken hebben. Er zijn een hoop factoren die invloed op de smaak hebben. Denk maar eens aan de soort koffieboon, de manier waarop de koffieboer de koffie verzorgt, hoe de koffiebonen worden gebrand en gemalen, én natuurlijk hoe de koffie wordt gezet.
Een andere factor die invloed op de smaak van koffie heeft, hebben we net verklapt: de omgeving. Zo beïnvloeden de soort grond, het klimaat en de hoogte de smaak van koffie.
Zo is het type grond en de kwaliteit daarvan kenmerkend voor de smaak. Want ook al zou je dezelfde soort koffie op dezelfde hoogte en in hetzelfde klimaat verbouwen, maar met een andere grond, dan krijg je toch een koffie met een heel andere smaak.
Ook het klimaat heeft veel invloed op de smaak. Zo heeft de hoeveelheid regen invloed op smaak van de koffie. En zoals eerder aangegeven is de hoogte waarop arabica-koffie groeit van invloed op de kwaliteit.
​
​
Kenmerkende smaken per land...
​
Aangezien de omgeving waarin men de koffie verbouwt zo’n belangrijke invloed heeft op de smaak, zal het je vast niet verbazen dat koffieproducerende landen daarom typerende koffiesmaken hebben.
Zo komt uit Ethiopië vooral fruitige koffie die fris en zurig smaakt. Terwijl de koffie uit veel Latijns-Amerikaanse landen juist wijnachtige fruittonen hebben. Brazilië is een uitzondering, want die koffie smaakt neutraler, omdat de koffie daar lager groeit. De koffie uit India smaakt vaak wat kruidiger.
​
​
De invloed van water op de koffiesmaak...
​
Je maakt koffie van koffiebonen en water. En omdat water het belangrijkste bestanddeel van koffie is, heeft ook het soort water dat je gebruikt invloed op de smaak. Zet je bijvoorbeeld dezelfde koffie met leidingwater of bronwater, dan resulteert dat in een andere smaak.
​
​
Koffiesmaak per maling en soort...
​
We stipten eerder al even aan dat de maling en manier waarop je de koffie zet, ook invloed hebben op de smaak. Maak je bijvoorbeeld een echte espresso, dan pers je het water door een fijnere maling. Dit zorgt voor een sterkere koffie met een rijkere smaak.
​
​